1951 DHZW 2007: Toekomstig erfgoed

Over verleden en toekomst van kunst in de openbare ruimte aan de hand van de wederopbouwwijk Den Haag ZuidWest; een inventaris, Goede Werken, een museale benadering, een toekomstvisie.

Zie ook: 1951 DHZW 2007: Ingekomen stukken/Den Haag ZuidWest.

Twee bijzondere presentaties bij Stroom Den Haag dragen de inscriptie ‘1951 DHZW 2007', die verwijst naar de ruim vijftigjarige geschiedenis van kunsttoepassingen aan gebouwen en kunst in de openbare ruimte in de wederopbouwwijk Den Haag ZuidWest.

Stroom Den Haag heeft zich vanaf haar ontstaan internationaal geprofileerd met een programma op het gebied van kunst in de openbare ruimte. Stroom rekte het begrip op, onderzocht de grenzen, en vatte het op als een dynamisch domein. Niettemin voelen we ons inmiddels ongemakkelijk met het begrip. Het lijkt uitgehard tot een statische categorie; wordt opgevat als een vaststaand medium; en het wordt met een spreekwoordelijke vanzelfsprekendheid gebruikt als hulp bij falende stedenbouwkundige praktijken. Men ís tegenwoordig zelfs ‘kunstenaar-in-de-openbare-ruimte'.

Ook elders slaat de vertwijfeling toe. Hoe gaan we om met het erfgoed van kunstwerken in de openbare ruimte? Welke ontwikkelingen zijn nog voorstelbaar? Wat zijn relevante thema's voor de toekomst? Is de cirkel rond en daarmee alle idioom van zijn historisch kader bevrijd? Moeten we, zoals de Zwitserse kunstenaar Christoph Büchel onlangs in Salzburg voorstelde, alle kunst uit de stedelijke omgeving verwijderen?
(Klik hier voor link naar artikel over de actie van Christoph Büchel). Stroom neemt Den Haag ZuidWest als casus om over deze en andere vragen na te denken. Met een gerichtheid op wederopbouwwijken wordt bovendien de vierde editie van het inmiddels bekende presentatie-format ‘Ingekomen Stukken' verbijzonderd.

Toekomstig erfgoed
De presentatie heeft het karakter van een werkplaats en is opgebouwd uit vier delen in en rondom een functionele installatie van Marc Claeijs. Allereerst is er een compleet overzicht van alle kunstwerken die in Den Haag ZuidWest zijn gerealiseerd vanaf het moment van wederopbouw tot nu. Alle vormen komen aan bod; van decoratieve reliëfs boven de portieken, keramieken tableau's en sgrafito's op blinde muren, stalen kunstwerken op verloren pleinen en billboards tot ontmoetingskunst bij bouwputten. De basis voor dit overzicht wordt gevormd door de inventarisatie van kunst in de openbare ruimte die is gerealiseerd in de periode 1951-1970 in Den Haag ZuidWest. De inventaris is gemaakt door architectuurhistoricus Wijnand Galema in opdracht van Dienst Stedelijke Ontwikkeling afdeling Monumentenzorg.
Dit overzicht wordt geplaatst tegen de achtergrond van een reeks Goede Werken. Atelier Veldwerk (Rudy Luijters, Onno Dirker) is het project ‘Omringd door Goede Voorbeelden' gestart als tegengif bij het cynisme dat de discussie over het nut en de waarde van kunst in de openbare ruimte zo vaak kenmerkt. Aan specialisten is gevraagd om een selectie te maken van naoorlogse kunstwerken in de openbare ruimte in Nederland die voor hen een onomstotelijke kwaliteit en voorbeeldig belang hebben. Het betreft de keuzes van: Hans van den Ban (beeldend kunstenaar/adviseur Rijksbouwmeester); Tom van Gestel (adviseur SKOR); Lia Gieling (voormalig directeur de Paviljoens Almere, freelance curator/adviseur); Govert Grosfeld (adviseur SKOR); Tanja Karreman (voormalig adviseur Amsterdams Fonds voor de Kunsten, adviseur Rijksbouwmeester); Arno van Roosmalen (voormalig stadsconservator Rotterdam/directeur Stroom); Jan Wijle (adviseur openbare ruimte Stroom).

Ten derde wordt vanuit een museale benadering een tentoonstelling gemaakt van kunstwerken uit Den Haag ZuidWest op basis van het idee dat de ‘collectie Den Haag ZuidWest' als een tamelijk volledige afspiegeling van 50 jaar kunst in de openbare ruimte opgevat zou kunnen worden. En tenslotte vormt deze presentatie aanleiding voor een blik in de toekomst: er worden expertmeetings, bijeenkomsten, workshops georganiseerd en aan enkele deskundigen is gevraagd een essay te schrijven over de toekomst van kunst in de openbare ruimte. De essays zijn van de hand van: Sjaak Langenberg, BAVO en Sabrina Lindemann (zie ook het debat op 7 februari).

27 januari 2007, 11-17.30 uur
Stroom Travel: Beeldende kunst in Den Haag ZuidWest o.l.v. Wijnand Galema

Link naar webdossier 1951 DHZW 2007

Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door de Mondriaan Stichting, Stimuleringsfonds voor beeldende kunst, vormgeving en cultureel erfgoed.

foto: ontwerp Huug Schipper
Marc Claeijs 'model van een flat'
foto: Rob Kollaard
overzichtsfoto bij Stroom Den Haag
foto: Rob Kollaard
overzichtsfoto bij Stroom Den Haag
foto: Rob Kollaard
School, Leyweg 809, keramisch reliëf, Henk Tieman, 1967
foto: Wijnand Galema
Woningbouw, Loevesteinlaan 415-467, keramische reliëfs, Jacques van Rhijn
foto: Wijnand Galema